Vấn nạn hàng giả hàng nhái: Người tiêu dùng nên làm gì?

Theo dõi Luật Sư Tố Tụng trên

Thị trường Việt Nam đang ngày càng phát triển, tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, vấn nạn hàng giả hàng nhái cũng đang ngày càng gia tăng, trở thành mối lo ngại chung của cả xã hội. Hàng giả hàng nhái không chỉ gây thiệt hại về kinh tế cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng. Vậy, người tiêu dùng nên làm gì để bảo vệ bản thân khỏi vấn nạn này?

1. Thế nào là hàng giả, hàng nhái?

 Theo quy định của Nghị định 98/2020/NĐ-CP và Luật Sở hữu trí tuệ, hàng giả hàng nhái bao gồm:

• Hàng hóa có giá trị sử dụng, công dụng không đúng với nguồn gốc bản chất tự nhiên, tên gọi của hàng hóa hoặc không có giá trị sử dụng, công dụng đúng so với đã công bố.
• Hàng hóa có ít nhất một trong các chỉ tiêu chất lượng hoặc đặc tính kỹ thuật cơ bản chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với mức tối thiểu quy định.
• Thuốc, dược liệu, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật không có hoạt chất đúng với ghi nhãn hoặc hàm lượng hoạt chất chỉ đạt từ 70% trở xuống so với mức tối thiểu quy định.
• Hàng hóa có nhãn, bao bì ghi chỉ dẫn giả mạo về tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu, phân phối, nguồn gốc, xuất xứ, mã số đăng ký, mã số công bố.
• Tem, nhãn, bao bì hàng hóa giả, bao gồm các vật phẩm có chỉ dẫn giả mạo về tổ chức, cá nhân kinh doanh, tên thương mại, mã số,…

Theo đó, không có văn bản pháp luật nào quy định về thuật ngữ, khái niệm “hàng nhái”. Thuật ngữ này thường được sử dụng để chỉ những sản phẩm đang lưu thông trên thị trường, không phải là sản phẩm chính hãng do nhà sản xuất hoặc nhà phân phối chính thức cung cấp.

Xem thêm: Những tiêu chí phân biệt hàng giả, hàng nhái

2. Xử phạt hành vi sản xuất hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa như thế nào?

Căn cứ tại Điều 12 Nghị định 98/2020/NĐ-CP và điểm a, b khoản 8 Điều 3 Nghị định 17/2022/NĐ-CP, quy định về mức xử phạt hành vi sản xuất hàng giả, bao bì hàng hóa cụ thể như sau:

– Đối với hành vi sản xuất hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa quy định tại điểm đ khoản 7 Điều 3 Nghị định này, mức phạt tiền như sau:

+ Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá dưới 3.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp dưới 5.000.000 đồng;

+ Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng;

+ Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng;

+ Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng;

+ Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;

+ Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 30.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 50.000.000 đồng trở lên mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

– Phạt tiền gấp hai lần các mức tiền phạt quy định tại khoản 1 Điều này đối với một trong các trường hợp hàng giả sau đây:

• Là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, thuốc, nguyên liệu làm thuốc mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
• Là thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản, sản phẩm xử lý chất thải chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi;
• Là mỹ phẩm, trang thiết bị y tế, chất tẩy rửa, hoá chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế, xi măng, sắt thép xây dựng, mũ bảo hiểm.

– Hình thức xử phạt bổ sung:

+ Tịch thu tang vật vi phạm đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này trừ trường hợp áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm a khoản 4 Điều này;

+ Tịch thu phương tiện là công cụ, máy móc được sử dụng để sản xuất hàng giả đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này;

+ Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề hoặc đình chỉ hoạt động sản xuất vi phạm từ 03 tháng đến 06 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm e khoản 1 Điều này.

3. Người tiêu dùng cần chú ý điều gì để không mua phải hàng giả hàng nhái?

Vấn nạn hàng giả hàng nhái đang ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, quyền lợi của người tiêu dùng và làm mất cân bằng thị trường. Để bảo vệ bản thân khỏi vấn nạn này, người tiêu dùng cần lưu ý những điều sau:

3.1. Mua sắm tại các cửa hàng uy tín

• Ưu tiên mua sắm tại các cửa hàng, siêu thị lớn, có thương hiệu và uy tín lâu năm.
• Tránh mua hàng tại các cửa hàng nhỏ lẻ, vỉa hè, không rõ nguồn gốc xuất xứ.
• Kiểm tra kỹ thông tin về cửa hàng trước khi mua sắm, bao gồm: địa chỉ, website, fanpage, đánh giá của khách hàng,…

3.2. Cẩn thận với giá rẻ bất ngờ

• Hàng giả hàng nhái thường được bán với giá rẻ hơn nhiều so với giá thị trường.
• Cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua những sản phẩm có giá rẻ bất ngờ.
• So sánh giá cả giữa các cửa hàng khác nhau trước khi mua.

3.3. Kiểm tra kỹ sản phẩm trước khi mua

• Quan sát kỹ bao bì, nhãn mác sản phẩm: tem nhãn phải rõ ràng, sắc nét, không bị bong tróc, rách nát.
• So sánh bao bì, nhãn mác sản phẩm với sản phẩm chính hãng.
• Kiểm tra kỹ thông tin trên bao bì, bao gồm: tên sản phẩm, nhà sản xuất, hạn sử dụng, thành phần, nguồn gốc xuất xứ,…
• Đối với một số sản phẩm, cần kiểm tra mã vạch, mã QR để xác thực sản phẩm chính hãng.

3.4. Cẩn thận với các chiêu trò quảng cáo, bán hàng

• Cần tỉnh táo trước những lời quảng cáo “bom tấn”, “giảm giá sốc”, “mua 1 tặng 1”,…
• Tìm hiểu kỹ thông tin về sản phẩm trước khi mua, không nên mua hàng chỉ vì lời quảng cáo hấp dẫn.
• Tránh mua hàng qua mạng xã hội, các trang web bán hàng online không uy tín.

3.5. Giữ hóa đơn, phiếu bảo hành

• Giữ lại hóa đơn, phiếu bảo hành để có bằng chứng khi cần thiết.
• Hóa đơn, phiếu bảo hành sẽ giúp bạn đổi trả sản phẩm nếu phát hiện hàng giả hàng nhái.

3.6. Tố giác hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả hàng nhái

• Nếu phát hiện hàng giả hàng nhái, hãy liên hệ với cơ quan chức năng để tố giác.
• Cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm, cửa hàng bán hàng để cơ quan chức năng xử lý.

3.7. Nâng cao ý thức và trách nhiệm của người tiêu dùng

• Tìm hiểu kiến thức về cách phân biệt hàng giả hàng nhái.
• Chọn mua sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, uy tín.
• Ủng hộ sản phẩm chính hãng để góp phần đẩy lùi hàng giả hàng nhái.

4. Văn phòng luật sư tố tụng

Nếu bạn gặp phải các vấn đề pháp lý liên quan đến hàng giả hàng nhái, Văn phòng luật sư tố tụng với nhiều năm kinh nghiệm có thể giúp giải quyết những rắc rối đó nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bạn.

Các luật sư của chúng tôi là những chuyên gia am hiểu sâu về các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này. Chúng tôi có thể cung cấp cho bạn những tư vấn pháp lý chuyên sâu, hướng dẫn bạn thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình. Việc sử dụng dịch vụ của Văn phòng luật sư tố tụng sẽ giúp bạn có được những giải pháp hiệu quả hơn để ứng phó với những rắc rối do hàng giả, hàng nhái gây ra.