5 lưu ý cực kì quan trọng khi viết di chúc

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Tuy nhiên, một khi di chúc không có hiệu lực pháp luật một phần hoặc toàn bộ hay nội dung của di chúc không rõ ràng, khó hiểu sẽ dẫn đến khó khăn cho việc phân chia di sản hoặc không thể hiện đúng ý chí, nguyện vọng của người để lại di sản. Vì lẽ đó, khi viết di chúc cần hết sức lưu ý một số vấn đề sau.

Thứ nhất, khi viết di chúc, nội dung phải không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội là một trong những điều kiện tiên quyết để di chúc được công nhận là hợp pháp (điểm b khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015). Theo đó, điều cấm của pháp luật được hiểu là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định; đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng. Vì vậy, cần chú trọng vấn đề này để đảm bảo hiệu lực của di chúc.

Thứ hai, di chúc phải có các nội dung chủ yếu sau: Ngày, tháng, năm lập di chúc; họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc; họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản; di sản để lại và nơi có di sản (Khoản 1 Điều 631 Bộ luật Dân sự 2015). Ngoài các nội dung trên, di chúc có thể có các nội dung khác như: chỉ định người quản lý di sản, người phân chia di sản, người giữ di chúc; dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng; nghĩa vụ của người thừa kế…

Thứ ba, người viết di chúc lưu ý là không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu. Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.

Thứ tư, di chúc phải được viết rõ ràng, cụ thể để thể hiện đúng ý nguyện của người lập di chúc. Sở dĩ như vậy vì một khi nội dung di chúc không rõ ràng dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau thì những người thừa kế theo di chúc phải cùng nhau giải thích nội dung di chúc dựa trên ý nguyện đích thực trước đây của người chết, có xem xét đến mối quan hệ của người chết với người thừa kế theo di chúc.

Tuy vậy, việc giải thích nội dung di chúc, nhất trí được cách hiểu không phải lúc nào cũng thực hiện được và nếu gặp trường hợp đó, có thể phần nội dung không giải thích được sẽ không có hiệu lực hoặc dẫn đến tranh chấp.

Thứ năm, sau khi hoàn tất nội dung di chúc, cần đặc biệt chú ý về vấn đề ký/ điểm chỉ để hoàn thiện bản di chúc hợp pháp. Theo đó, nếu di chúc bằng văn bản không có người làm chứng thì người lập di chúc tự viết và ký vào bản di chúc (Điều 633 Bộ luật Dân sự 2015).

Trường hợp người lập di chúc không tự mình viết di chúc mà tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết/đánh máy bản di chúc và có ít nhất là hai người làm chứng thì người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc (Điều 634 Bộ luật Dân sự 2015). Nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.

Việc viết di chúc không chỉ cần hợp pháp mà còn để thực hiện trên thực tế. Do đó, cần hết sức lưu ý những vấn đề trên để tránh những vướng mắc xảy ra khi tiến hành phân chia di sản thừa kế.

Phan Law Vietnam