Tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại là vi phạm pháp luật

Mang thai hộ là một trong những biện pháp nhân văn giúp những người không có khả năng mang thai có cơ hội được làm mẹ. Tuy nhiên, hiện nay, có nhiều trường hợp tự tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại là việc một người phụ nữ mang thai cho người khác bằng việc áp dụng những kĩ thuật hỗ trợ sinh sản nhằm hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác.

Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 chỉ cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, cấm mang thai hộ vì mục đích thương mại. Để biết rõ hơn về vấn đề này, Điều 187 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại như sau:

“1. Người nào tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Đối với 02 người trở lên;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Lợi dụng danh nghĩa của cơ quan, tổ chức;

d) Tái phạm nguy hiểm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm”

Các yếu tố cấu thành tội

Mặt khách quan: Mặt khách quan của tội phạm này có những dấu hiệu sau:

Về hành vi: Tổ chức mang thai hộ là hành vi bao gồm tổng hợp của nhiều hành vi khác nhau từ việc tạo điều kiện cho các bên có nhu cầu mang thai hộ gặp gỡ, trao đổi, bàn bạc, sắp xếp, tạo điều kiện và hỗ trợ về các phương tiện để các bên tiến hành việc mang thai hộ. Mục đích cuối cùng của người thực hiện hành vi là vì mục đích thương mại.

Về hậu quả: Cấu thành tội phạm đối với tội tổ chức mang thai hộ là cấu thành hình thức. Do đó, hậu quả là căn cứ để xác định rõ trách nhiệm hình sự, chứ không được xem là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự của người tổ chức.

Khách thể: Xâm phạm chế độ quản lý nhà nước về sinh sản bằng phương pháp kỹ thuật và tính nhân đạo của việc mang thai hộ.

Mặt chủ quan: Người phạm tội đã thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.

Chủ thể: Chủ thể là bất kỳ người nào có năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự. Chủ thể phạm tội là người tổ chức mang thai hộ được diễn ra để thu lợi, chứ không phải là các bên có nhu cầu mang thai.

Về hình phạt

Mức hình phạt đối với tội tổ chức mang thai hộ được chia thành hai khung, cụ thể như sau:

• Trường hợp người phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này ở mặt khách quan thì người phạm tội bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm..
• Phạm tội tại Khoản 2 của Điều 187 thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. Đó là các trường hợp:
• Phạm tội với hai người trở lên;
• Phạm tội hai lần trở lên;
• Lợi dụng danh nghĩa của cơ quan, tổ chức;
• Tái phạm nguy hiểm.

Hình phạt bổ sung: Ngoài việc bị áp dụng một trong các hình phạt chính nêu trên, tùy từng trường hợp cụ thể người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.