Hợp đồng hôn nhân là gì?

Hôn nhân được xác lập dựa trên tình yêu của đôi nam nữ, việc kết hôn là hoàn toàn tự nguyện không phải do cưỡng ép hay vì lợi ích vật chất. Tuy nhiên trước khi đến với việc chính thức kết hôn nhiều đôi nam nữ quyết định lựa chọn phương án xác lập hợp đồng hôn nhân, việc này không có nghĩa họ kết hôn vì lợi ích vật chất mà họ nhằm mục đích để tránh xảy ra những tranh chấp trong suốt quá trình họ sống cùng nhau và ngay cả khi họ không thể tiếp tục sống cùng nhau và lựa chọn giải pháp ly hôn.

Hợp đồng hôn nhân hay còn gọi là hợp đồng tiền hôn nhân  là một loại hợp đồng mà chủ thể là các đôi nam  nữ trước khi chính thức kết hôn thực hiện nhằm thỏa thuận về các vẫn đề pháp lý như phân định tài sản chung, tài sản riêng, trước, trong và sau hôn nhân hoặc liên quan đến việc một hoặc hai bên muốn chấm dứt hợp đồng hôn nhân, quyền nuôi con và chia tài sản nếu vợ chồng ly hôn.

Hiện nay theo pháp luật của Việt Nam chưa có một quy định chính thức nào về hợp đồng hôn nhân, tuy nhiên Luật Hôn nhân và gia đình 2014 đã có sự công nhận chế độ thỏa thuận xác lập tài sản chung vợ chồng, cụ thể tại Điều 47 quy định: “Trong trường hợp  hai bên kết hôn lựa chọn chế độ tài sản theo thỏa thuận thì thỏa thuận này phải được lập trước khi kết hôn, bằng hình thức văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận được xác lập kể từ ngày đăng ký kết hôn.”

Như vậy mặc dù pháp luật không quy định rõ là hợp đồng hôn nhân, nhưng thông qua những thỏa thuận về chế độ tài sản thì cũng được hiểu là  nam nữ trước khi kết hôn có thể lập hợp đồng hôn nhân để thỏa thuận về tài sản của hai vợ chồng. Hợp đồng hôn nhân đó theo pháp luật Việt Nam hiện tại được gọi là thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng. Tuy nhiên thỏa thuận đó phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực và được lập trước khi kết hôn.

Nội dung cơ bản của thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bao gồm: tài sản được xác định là tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng; quyền và nghĩa vụ của vợ chồng đối với tài sản chung, tài sản riêng và giao dịch có liên quan, tài sản để đảm bảo nhu cầu thiết yếu của gia đình; điều kiện, thủ tục và nguyên tắc phân chia tài sản khi chấm dứt chế độ tài sản; …Vợ chồng có quyền được sửa đổi, bổ sung thỏa thuận về chế độ tài sản.