Xâm phạm nhân thân là gì? Làm sao để bảo vệ bản thân?

Giải thích pháp luật Trần Hà 06/05/2024

Tăng giảm cỡ chữ: A^- A⁺

Mục lục

Là con người, ai trong chúng ta cũng đều luôn khao khát được tự do, được tôn trọng và được sống một cuộc sống trọn vẹn. Thế nhưng trong xã hội hiện đại, bên cạnh những mặt tích cực, vẫn tồn tại những vấn đề nhức nhối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tinh thần và thể chất của con người. Một trong số đó là vấn nạn xâm phạm nhân thân, đang ngày càng gia tăng và gây ra những hậu quả khó lường. Vậy xâm phạm nhân thân là gì? Làm sao để bảo vệ bản thân khỏi những hành vi xâm phạm này?

1. Nhân thân là gì?

Theo quy định của pháp luật, nhân thân là một trong những quyền dân sự mang tính cá nhân sâu sắc, gắn liền với chính bản thân mỗi cá nhân. Quyền này được hình thành, phát sinh, thay đổi và chấm dứt thông qua các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Một số ví dụ điển hình cho các biến động của nhân thân bao gồm khai sinh, kết hôn, khai tử, xác định quốc tịch, quan hệ cha con, vợ chồng, họ tên, quê quán, dân tộc,…

Quyền nhân thân không thể chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 25 Bộ luật dân sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Nhân thân-quyền cơ bản gắn liền với mỗi cá nhân.

Nhìn sâu hơn, nhân thân được hiểu là tập hợp các yếu tố thể hiện con người với vai trò là thành viên của xã hội, tham gia vào các mối quan hệ xã hội và được xem như một thực thể xã hội hoàn chỉnh. Khái niệm này bao hàm các đặc điểm về tâm lý, xã hội và một số đặc điểm sinh học mang ý nghĩa xã hội như giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp, trình độ học vấn, hệ thống giá trị, thái độ, cách cư xử,…

2. Xâm phạm nhân thân là gì? Các nhóm tội phạm xâm phạm nhân thân.

Tội xâm phạm nhân thân là nhóm tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự cũng như các quyền tự do, dân chủ của người khác.

Cụ thể về các nhóm tội phạm được tổng hợp dưới đây:

Các tội phạm xâm phạm tính mạng là những hành vi (hành động hoặc không hành động) có lỗi (cố ý hoặc vô ý) xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về tính mạng của người khác. Trong BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 có 13 tội danh thuộc nhóm tội phạm này:	– Tội giết người (Điều 123 BLHS); Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ (Điều 124 BLHS); – Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 125 BLHS); – Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội (Điều 126 BLHS); – Tội làm chết người trong khi thi hành công vụ (Điều 127 BLHS); – Tội vô ý làm chết người (Điều 128 BLHS); – Tội vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính (Điều 129 BLHS); – Tội bức tử (Điều 130 BLHS); – Tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát (Điều 131 BLHS); – Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (Điều 132 BLHS); – Tội đe dọa giết người (Điều 133 BLHS); – Tội lây truyền HIV cho người khác (Điều 148 BLHS); – Tội cố ý truyền HIV cho người khác (Điều 149 BLHS). Trong các tội danh nêu trên, hai tội danh cuối được quy định lần đầu trong BLHS năm 1999. Sự bổ sung này là cần thiết dựa trên các cơ sở thực tế. Đó là: – Thứ nhất, tình trạng nhiễm HIV ở Việt Nam cũng như trên thế giới hiện nay – Thứ hai, khả năng xảy ra hành vi cố ý lây truyền cũng như hành vi cố ý truyền HIV ở Việt Nam hiện nay và – Thứ ba, tính nguy hiểm của những hành vi này trong điều kiện khả năng cứu chữa người mắc căn bệnh HIV/AIDS của thế giới và Việt Nam hiện nay. Hành vi phạm tội của hai tội danh này có tính nguy đến tính mạng của người bị lây hiểm ấy nhiễm HIV nên có thể được xếp vào nhóm các tội xâm phạm tính mạng.
Các tội phạm xâm phạm sức khỏe là những hành vi (hành động hoặc không hành động) có lỗi (cố ý hoặc vô ý) xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ sức khỏe của người khác:	BLHS quy định 07 tội phạm thuộc nhóm tội phạm này. Đó là: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134 BLHS); Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 135 BLHS); – Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội (Điều 136 BLHS); – Tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong khi thi hành công vụ (Điều 137 BLHS); – Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 138 BLHS); – Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính (Điều 139 BLHS); – Tội hành hạ người khác (Điều 140 BLHS).
Các tội phạm xâm phạm nhân phẩm, danh dự là những hành vi cố ý xâm phạm đến quyền được tôn trọng về nhân phẩm, danh dự. Trong BLHS có 14 tội thuộc nhóm tội:	– Tội hiếp dâm (Điều 141 BLHS); – Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142 BLHS); – Tội cưỡng dâm (Điều 143 BLHS); – Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi Điều 144 BLHS); – Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 145 BLHS); – Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi (Điều 146 BLHS); – Tôi sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm (Điều 147 BLHS); – Tội mua bán người (Điều 150 BLHS); – Tội mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151); – Tội đánh tráo người dưới 01 tuổi (Điều 152 BLHS); – Tội chiếm đoạt người dưới 16 tuổi (Điều 153 BLHS); – Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người (Điều 154 BLHS); – Tội làm nhục người khác (Điều 155 BLHS); – Tội vu khống (Điều 156 BLHS). Các tội phạm trong nhóm tội này có những đặc điểm chung sau: Hành vi phạm tội của tất cả các tội trong nhóm đều dưới dạng hành động phạm tội.
Các tội xâm phạm quyền tự do của con người, quyền tự do, dân chủ của công dân: Trong BLHS Việt Nam năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017, các tội xâm phạm quyền tự do của con người, quyền tự do, dân chủ của công dân được quy định tại Chương XV. Theo đó có 11 tội thuộc nhóm tội này, đó là các tội:	– Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật (Điều 157 BLHS); – Tội xâm phạm chỗ ở của người khác (Điều 158 BLHS); – Tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác( (Điều 159 BLHS); – Tội xâm phạm quyền công dân về bầu cử, ứng cử hoặc biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý dân (Điều 160 BLHS); – Tội làm sai lệch kết quả bầu cử, kết quả trưng cầu ý dân (Điều 161 BLHS); – Tội buộc công chức, viên chức thôi việc hoặc sa thải người lao động trái pháp luật (Điều 162 BLHS); – Tội xâm phạm quyền hội họp, lập hội của công dân (Điều 163 BLHS); – Tội xâm phạm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người khác (Điều 164); – Tội xâm phạm quyền bình đẳng giới (Điều 165 BLHS); – Tội xâm phạm quyền khiếu nại, tố cáo (Điều 166 BLHS); – Tội xâm phạm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân (Điều 167 BLHS).

Cách tìm văn phòng luật sư Hà Nội uy tín, chất lượng

3. Làm sao để bảo vệ bản thân khỏi những hành vi xâm phạm này?

3.1. Nâng cao nhận thức và trang bị những hiểu biết về xâm phạm nhân thân

Tìm hiểu kỹ về khái niệm, các hành vi vi phạm phổ biến, hậu quả và quy định pháp luật liên quan đến xâm phạm nhân thân.
Tham gia các khóa học, hội thảo, chương trình nâng cao nhận thức về quyền tự do, quyền riêng tư và cách tự bảo vệ bản thân.
Chia sẻ thông tin và kiến thức với gia đình, bạn bè và những người xung quanh để cùng chung tay đẩy lùi nạn xâm phạm nhân thân.

3.2. Luôn cảnh giác và đề cao ý thức tự bảo vệ

Tránh xa những nơi vắng vẻ, tối tăm, ít người qua lại.
Hạn chế đi một mình vào ban đêm hoặc những lúc trời tối.
Luôn giữ liên lạc với người thân, bạn bè và thông báo cho họ về lịch trình di chuyển của bạn.
Sử dụng các thiết bị hỗ trợ an ninh như camera giám sát, chuông báo động, bình xịt hơi tiêu,…
Tập luyện các kỹ năng tự vệ cơ bản để có thể chống trả khi bị tấn công.

Tham gia các lớp đào tạo kĩ năng phòng vệ.

3.3 Quyết đoán và dũng cảm khi đối mặt với hành vi xâm phạm

Lên tiếng phản đối một cách dứt khoát và mạnh mẽ khi bị xâm phạm.
Tự tin thể hiện bản thân và không tỏ ra sợ hãi trước kẻ xâm phạm.
Sử dụng các biện pháp tự vệ nếu cần thiết để bảo vệ bản thân.
Ghi lại bằng chứng về hành vi xâm phạm (hình ảnh, video, tin nhắn,…) để trình báo cơ quan chức năng.

3.4. Tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết

Báo cáo hành vi xâm phạm cho cơ quan công an địa phương hoặc đường dây nóng bảo vệ phụ nữ, trẻ em.
Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, thầy cô giáo hoặc các tổ chức xã hội uy tín.
Liên hệ với các chuyên gia tâm lý để được tư vấn và hỗ trợ tinh thần nếu cần thiết.

Hãy nhớ rằng, bạn không đơn độc! Xâm phạm nhân thân là hành vi vi phạm pháp luật và cần được lên án mạnh mẽ. Mỗi cá nhân đều có quyền được tự do, được tôn trọng và được sống một cuộc sống an toàn. Hãy chung tay góp sức để xây dựng một xã hội văn minh, nơi mỗi người đều được bảo vệ khỏi những hành vi xâm phạm nhân thân.

4. Hỗ trợ tư vấn pháp lý từ Văn phòng luật sư tố tụng

Văn phòng luật sư tố tụng là đội ngũ luật sư uy tín, giàu kinh nghiệm với chuyên môn sâu rộng trong lĩnh vực tố tụng dân sự, hình sự, hành chính,… Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả, giúp bạn giải quyết mọi vấn đề pháp lý một cách nhanh chóng và tối ưu nhất.

Chúng tôi cam kết:

Tư vấn pháp luật chi tiết, cụ thể về các vấn đề dân sự, hình sự, hành chính,…
Soạn thảo hồ sơ pháp lý, hợp đồng, văn bản pháp lý.
Đại diện Khách hàng tham gia các vụ kiện tụng tại tòa án, cơ quan điều tra, cơ quan hành chính.
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của Khách hàng trong các vụ tranh chấp, khiếu nại, tố cáo.
Hỗ trợ Khách hàng thực hiện các thủ tục pháp lý.