Sử dụng trái phép chất ma túy có bị đi tù không?

Giải thích pháp luật Cẩm Xuyên 02/02/2022

Tăng giảm cỡ chữ: A^- A⁺

Mục lục

Hiện nay, tệ nạn ma túy đang ngày càng phức tạp, gây ra những hệ lụy khôn lường cho xã hội, đặc biệt là giới trẻ. Ngoài các tội như: mua bán ma túy, tàng trữ ma túy,…. thì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có phải là hành vi phạm tội theo quy định của Bộ Luật hình sự hay không luôn là câu hỏi của rất nhiều người. Bài viết hôm nay chúng ta cập nhật cho các bạn những vấn đề pháp lý xung quanh việc sử dụng trái phép chất ma túy.

1. Sử dụng trái phép chất ma túy có bị truy tố không?

Theo quy định của Bộ Luật Hình sự thì các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến ma túy bị truy cứu trách nhiệm hình sự hiện nay không bao gồm hành vi sử dụng ma túy trái phép. Vì vậy có thể thấy hành vi sử dụng trái phép chất ma túy không được xem là phạm tội và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tuy không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng hành vi sử dụng trái phép chất ma túy vẫn bị xử lý hành chính theo quy định của Chính phủ.

Theo khoản 1 Điều 23 Nghị định số 144/2021/NĐ – CP về vi phạm các quy định về phòng, chống và kiểm soát ma túy “1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy”.

Theo quy định tại Điều 32, 33 Luật phòng chống ma túy 2021 như sau:

– Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;
Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện;
Trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện.

– Người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;
Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.

– Người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc có trách nhiệm sau đây:

Tuân thủ các quy định về cai nghiện ma túy bắt buộc, nội quy, quy chế và chịu sự quản lý, giáo dục, điều trị của cơ sở cai nghiện bắt buộc;
Tham gia các hoạt động điều trị, chữa bệnh, giáo dục, tư vấn, học văn hóa, học nghề, lao động trị liệu và các hoạt động phục hồi hành vi, nhân cách.
Thời hạn cai nghiện ma túy bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi là từ đủ 06 tháng đến 12 tháng.

Lưu ý: Việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định và không phải là biện pháp xử lý hành chính.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (được hướng dẫn bởi Pháp lệnh Trình tự, thủ tục TAND xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc có hiệu lực từ ngày 24/3/2022).

Như vậy, người nào có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị phạt hành chính mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Người sử dụng ma túy sẽ bị phạt tiền 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.

Đồng thời người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy mà có hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán, chứa chấp, … được quy định tại chương XX Bộ luật Hình sự hiện hành thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các tội phạm mà pháp luật có quy định.

2. Hành vi lôi kéo dụ dỗ người khác sử dụng ma túy

Chế tài cho hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

Theo điều 258, Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy như sau:

“1. Người nào rủ rê, dụ dỗ, xúi giục hoặc bằng các thủ đoạn khác nhằm lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.”

Vì vậy hành vi dụ dỗ rủ rê người khác sử dụng ma túy được coi là tội phạm và phải chịu trách nhiệm hình sự cho hành vi của mình.

Đối với tội lôi kéo sử dụng trái phép chất ma túy, có các dấu hiệu sau đây:

– Có hành vi rủ rê, dụ dỗ, xúi giục người khác sử dụng trái phép chất ma túy để họ tự nguyện sử dụng trái phép chất ma túy.

– Có hành vi dùng các thủ đoạn khác nhằm tác động đến người khác để họ tự động sử dụng ma túy.

Vì vậy dấu hiệu khách quan của tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy là việc rủ rê, dụ dỗ, nếu không có những hành vi trên mà đơn thuần chỉ là mua ma túy dùm thì tùy theo từng trường hợp có thể bị truy tố tội vận chuyển trái phép chất ma túy hoặc tàng trữ trái phép chất ma túy.

Tội phạm thực hiện với lỗi cố ý.

Khung hình phạt cho tội này mở rộng rất nhiều khung hình phạt và nhiều tình tiết tăng nặng. Khung hình phạt từ 1 năm đến tù chung thân. Hình phạt bổ sung là phạt tiền tùy từng trường hợp cụ thể người phạm tội các tội nêu trên còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến một trăm triệu đồng.