Quảng cáo không đúng sự thật có thể bị truy tố hình sự không?

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, nhiều doanh nghiệp đã chọn cách “thổi phồng” sự thật để thu hút khách hàng. Tuy nhiên, quảng cáo sai sự thật không chỉ khiến người tiêu dùng mất niềm tin mà còn tiềm ẩn nguy cơ bị xử phạt nặng, thậm chí quảng cáo không đúng sự thật có thể bị truy tố hình sự. Vậy, pháp luật quy định như thế nào và khi nào hành vi quảng cáo gian dối sẽ bị xử lý ở mức hình sự?

1. Thế nào là quảng cáo không đúng sự thật?

Căn cứ tại khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 sửa đổi, bổ sung 2025 cũng đưa ra quảng cáo sai sự thật như sau:

Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.

Hành vi này có thể thể hiện dưới nhiều hình thức: phóng đại công dụng, sử dụng số liệu không kiểm chứng, trích dẫn thông tin sai nguồn, so sánh thiếu căn cứ với sản phẩm khác hoặc đưa ra những tuyên bố không thể chứng minh.

Một quảng cáo có thể bị coi là không đúng sự thật khi đáp ứng một hoặc nhiều dấu hiệu sau:

• Thông tin sai lệch về chất lượng, thành phần, công dụng của sản phẩm hoặc dịch vụ (ví dụ: thực phẩm chức năng được quảng cáo như thuốc chữa bệnh).
• Sử dụng hình ảnh, từ ngữ, âm thanh gây hiểu nhầm hoặc khiến người tiêu dùng tin rằng sản phẩm có đặc tính mà thực tế không có.
• So sánh trực tiếp hoặc gián tiếp với sản phẩm, dịch vụ khác nhưng không dựa trên căn cứ khoa học hoặc chứng cứ hợp pháp.
• Trích dẫn số liệu, nghiên cứu, chứng nhận nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền hoặc tổ chức uy tín xác nhận.

Cụ thể hơn, Theo Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 sửa đổi, bổ sung 2025 quy định các hành vi bị cấm trong quảng cáo bao gồm:

• Quảng cáo những sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ sau:
  • Hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật.
  • Thuốc lá.
  • Rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên.
  • Sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi; bình bú và vú ngậm nhân tạo.
  • Thuốc kê đơn; thuốc không kê đơn nhưng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khuyến cáo hạn chế sử dụng hoặc sử dụng có sự giám sát của thầy thuốc.
  • Các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích dục.
  • Vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; các loại sản phẩm, hàng hoá có tính chất kích động bạo lực.
  • Các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cấm quảng cáo khác do Chính phủ quy định khi có phát sinh trên thực tế.
• Quảng cáo làm tiết lộ bí mật nhà nước, phương hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh, quốc phòng.
• Quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.
• Quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội.
• Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
• Quảng cáo có tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới, về người khuyết tật.
• Quảng cáo xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân.
• Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.
• Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.
• Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình với giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác.
• Quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
• Quảng cáo có nội dung cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.
• Quảng cáo vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.
• Quảng cáo tạo cho trẻ em có suy nghĩ, lời nói, hành động trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục; gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, an toàn hoặc sự phát triển bình thường của trẻ em.
• Ép buộc cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo hoặc tiếp nhận quảng cáo trái ý muốn.
• Treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng.

2. Quảng cáo không đúng sự thật có thể bị truy tố hình sự không?

Theo quy định thì cá nhân, tổ chức đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quảng cáo gian dối mà còn vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội quảng cáo gian dối.

2.1. Mức phạt hành chính

Tùy vào từng mặt hàng, lĩnh vực mà có nội dung quảng cáo không đúng sẽ có mức phạt hành chính khác nhau được quy định tại Nghị định 38/2021/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 129/2021/NĐ-CP, ví dụ như:

– Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi khoản 14 Điều 4 Nghị định 129/2021/NĐ-CP về vi phạm các quy định về quảng cáo mỹ phẩm:

• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi không đọc rõ ràng một trong các thông tin: Tên mỹ phẩm; tính năng, công dụng của mỹ phẩm và các cảnh báo theo quy định khi quảng cáo trên báo nói, báo hình.
• Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
  • Quảng cáo mỹ phẩm có nội dung không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định;
  • Quảng cáo mỹ phẩm thiếu một trong các nội dung sau: tên mỹ phẩm; tính năng, công dụng chủ yếu của mỹ phẩm trừ trường hợp tính năng, công dụng đã được thể hiện trên tên của sản phẩm; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường; các cảnh báo theo quy định…
• Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe mà không có hoặc ghi không đúng hoặc không đọc rõ hoặc không thể hiện trong quảng cáo khuyến cáo “Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

– Điều 52 Nghị định 38/2021/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi khoản 15 Điều 4 Nghị định 129/2021/NĐ-CP về vi phạm các quy định về quảng cáo thực phẩm, phụ gia thực phẩm:

• Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe mà không có hoặc ghi không đúng hoặc không đọc rõ hoặc không thể hiện trong quảng cáo khuyến cáo “Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
  • Quảng cáo thực phẩm, phụ gia thực phẩm không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định;
  • Quảng cáo thực phẩm, phụ gia thực phẩm thiếu một trong các nội dung: Tên thực phẩm, phụ gia thực phẩm; khuyến cáo về nguy cơ, cảnh báo đối tượng không được sử dụng theo một trong các tài liệu quy định đối với thực phẩm chức năng; tên và địa chỉ tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường;
  • Quảng cáo trên các thiết bị điện tử tại nơi công cộng; phát tán hoặc thuyết trình tại hội chợ, hội thảo, hội nghị, triển lãm các sản phẩm in, ghi âm, ghi hình, thiết bị lưu chứa dữ liệu giới thiệu thực phẩm không đúng với hồ sơ công bố hợp quy hoặc hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm hoặc hồ sơ tự công bố sản phẩm hoặc hồ sơ đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo.
• Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi Quảng cáo thực phẩm chức năng gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh.

…

2.2. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Theo Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2025 quy định, người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Xem thêm: Phải bồi thường hàng kém chất lượng trong trường hợp nào?

3. Văn phòng luật sư tố tụng

Văn phòng Luật sư Tố tụng quy tụ đội ngũ luật sư am hiểu pháp luật Việt Nam, giàu kinh nghiệm thực tiễn tại tòa án và cơ quan tố tụng. Chúng tôi không chỉ đại diện bảo vệ quyền lợi cho khách hàng trong các vụ án hình sự, dân sự, kinh doanh – thương mại, lao động… mà còn hỗ trợ toàn diện từ khâu thu thập chứng cứ, soạn thảo hồ sơ đến tranh luận tại phiên tòa.

Khi hợp tác cùng Văn phòng Luật sư Tố tụng, bạn sẽ được:

• Tư vấn rõ ràng, dễ hiểu về quy định pháp luật áp dụng cho vụ việc.
• Xây dựng chiến lược bảo vệ quyền lợi tối ưu, phù hợp thực tế.
• Đại diện làm việc với cơ quan tiến hành tố tụng, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
• Giảm thiểu rủi ro pháp lý và tối đa hóa khả năng thắng kiện hoặc đạt thỏa thuận có lợi.

Mỗi vụ việc pháp lý đều cần một hướng đi chính xác và kịp thời. Đừng để thời gian làm mất đi cơ hội bảo vệ quyền lợi của bạn. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết!