Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 chính thức có hiệu lực ngày 01/02/2023

Ngày 01/02/2023, Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Toà án nhân dân chính thức có hiệu lực. Trong đó, có 3 điểm mới về căn cứ đình chỉ, tạm đình chỉ khi áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại Toà án.

1. Điểm mới về căn cứ đình chỉ khi áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại Toà án nhân dân

Theo quy định tại khoản 1 Điều 16 của Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 thì Thẩm phán ra quyết định đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính khi có một trong các căn cứ dưới đây:

• Hết thời hiệu áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định tại các điểm b, c, d và đ khoản 2 Điều 6 của Luật Xử lý vi phạm hành chính;
• Người bị đề nghị đã chết;
• Người bị đề nghị không thuộc đối tượng áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 92, khoản 1 Điều 94 hoặc khoản 1 Điều 96 của Luật Xử lý vi phạm hành chính;
• Người bị đề nghị thuộc trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 92, khoản 2 Điều 94 hoặc khoản 2 Điều 96 của Luật Xử lý vi phạm hành chính;
• Người đề nghị rút đề nghị;
• Người bị đề nghị đã có bản án, quyết định hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật đối với hành vi bị đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính;
• Người bị đề nghị đang chấp hành hình phạt tù, đang chờ chấp hành hình phạt tù hoặc hình phạt tử hình theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
• Người bị đề nghị mắc bệnh hiểm nghèo có chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ tuyến huyện trở lên.

2. Điểm mới về các căn cứ để Thẩm phán ra quyết định tạm đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính

Theo khoản 2 Điều 16 của Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 thì Thẩm phán sẽ ra quyết định tạm đình chỉ việc xem xét quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính khi có một trong các căn cứ sau:

• Hành vi vi phạm pháp luật của người bị đề nghị có dấu hiệu tội phạm và Tòa án phải chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự xem xét hoặc người bị đề nghị đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi đó;
• Khi phát sinh tình tiết mới về tình trạng sức khỏe, tâm thần của người bị đề nghị và cần yêu cầu người đề nghị tiến hành trưng cầu giám định.
• Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày lý do tạm đình chỉ quy định tại khoản 2 Điều này không còn thì Tòa án ra quyết định tiếp tục xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính hoặc quyết định đình chỉ xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính theo quy định của Pháp lệnh này (khoản 3 Điều 16 của Pháp lệnh).

Như vậy, so với quy định tại Pháp lệnh 09/2014/UBTVQH13 thì trong quy định của Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15, trường hợp người bị đề nghị mắc bệnh hiểm nghèo có chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ tuyến huyện trở lên trong căn cứ tạm đình chỉ thành căn cứ đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

3. Điểm mới về thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án

Thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính của TAND huyện, quận, thị xã, TP thuộc tỉnh, TP thuộc TP trực thuộc trung ương (sau đây gọi là TAND cấp huyện) được quy định như sau:

• TAND cấp huyện nơi có trụ sở cơ quan của người đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính (sau đây gọi là người đề nghị), trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15;
• TAND cấp huyện nơi người bị đề nghị có hành vi vi phạm trong trường hợp người đề nghị là Trưởng Công an cấp huyện, Giám đốc Công an cấp tỉnh theo quy định tại khoản 2 Điều 99, khoản 1 Điều 100, khoản 2 Điều 101, khoản 1 Điều 102 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
• TAND tỉnh, TP trực thuộc trung ương (sau đây gọi là TAND cấp tỉnh) có thẩm quyền xét lại quyết định của TAND cấp huyện bị khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị.

4. Pháp lệnh bị huỷ bỏ khi Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 chính thức có hiệu lực

Như vậy, Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 có hiệu lực đã huỷ bỏ Pháp lệnh 09/2014/UBTVQH13, trừ các trường hợp quy định dưới đây:

• Đối với những vụ việc đã được Tòa án nhân dân cấp huyện thụ lý, giải quyết theo quy định tại Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13 nhưng đến ngày 01 tháng 02 năm 2023 chưa kết thúc thì tiếp tục áp dụng quy định của Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13 để xem xét, giải quyết cho đến khi kết thúc vụ việc, trừ các nội dung sau đây thì áp dụng quy định của Pháp lệnh này:
  • Các quy định bảo đảm thủ tục thân thiện đối với người chưa thành niên tại khoản 1 và khoản 3 Điều 2, khoản 1 Điều 10, khoản 2 và khoản 3 Điều 13, khoản 3 Điều 18, điểm e khoản 3 và khoản 4 Điều 21, điểm d khoản 4 Điều 34, khoản 1 và điểm đ khoản 3 Điều 35 của Pháp lệnh này;
  • Việc đình chỉ xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định tại điểm h khoản 1 Điều 16 của Pháp lệnh này;
  • Việc áp dụng biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng;
  • Các quy định khác của Pháp lệnh này có lợi cho người bị đề nghị.
• Đối với những vụ việc đã được Tòa án nhân dân cấp huyện giải quyết theo quy định của Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13 mà có khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị thì từ ngày 01 tháng 02 năm 2023 Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết theo Pháp lệnh số 09/2014/UBTVQH13, trừ các nội dung quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này thì áp dụng quy định của Pháp lệnh này.