Tác hại của phá rừng
Mục lục
Rừng tự nhiên là yếu tố tạo nên mối quan hệ giữa tự nhiên và các loài sinh vật trong đó có cả con người. Một nền kinh tế muốn phát triển bền vững phải đi đôi với việc bảo tồn mảng xanh và bảo vệ môi trường. Vì vậy chúng ta mới có thể thấy tác hại của phá rừng thật sự đáng sợ.
1. Thực trạng phá rừng tại Việt Nam và thế giới
Tại Việt Nam diện tích rừng liên tục giảm mạnh qua các năm, bất chấp những nỗ lực cứu rừng từ Chính phủ và các tổ chức phi chính phủ.
Theo Báo cáo của Chính phủ gửi đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ Mười, Quốc hội khóa XIV (diễn ra từ ngày 20/10 – 17/11) về tình hình thực hiện Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2011 – 2020 thì “diện tích rừng tự nhiên ở nhiều vùng lại giảm mạnh. Như Tây Nguyên, năm 2019, diện tích rừng trồng ở khu vực này tăng 18.387ha so với năm 2018, nhưng diện tích rừng tự nhiên giảm 15.753 ha”.
Việc khai thác gỗ, chuyển đổi từ đất rừng sang đất ở, đất kinh tế đã làm giảm 34% diện tích rừng hằng năm trên thế giới. Nguy cơ này càng lớn khi biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng trầm trọng.
Tổng số lượng diện tích rừng bị mất trong gia đoạn 2002-2019 ước tính lơn hơn cả diện tích của nước Pháp hiện nay.
Mỗi 6 giây trôi qua, diện tích rừng bị tàn phá gần bằng một sân bóng đá.
Chúng ta thấy rõ nhất diện tích rừng bị phá hủy khi nhìn vào rừng Amazon của Brazil. Đứng thứ hai có lẽ là Indonesia khi mà phần lớn diện tích rừng bị tàn phá để phát triển nông nghiệp.
Các nước trung phi đứng thứ 3 về tỷ lệ phá rừng để phát triểm nông nghiệp. Việc tuyên truyền chống phá rừng của nhà nước ít tác dụng, bên cạnh hệ thống pháp luật không mạnh, không truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp gây ra hậu quả nghiêm trọng.
2. Tác hại của phá rừng
2.1. Gây xói mòn đất
Rừng đóng vai trò như lớp bảo vệ mặt đất. Khi con người chặt phá rừng, những khu rừng lớn, xói mòn đất có thể trở thành một vấn đề nghiêm trọng. Ở một số khu vực, đất bị xói mòn có thể dẫn đến những trận lở bùn, đất thảm khốc.
Xói mòn có thể làm tắc nghẽn đường dẫn nước và gây hư hỏng các công trình thủy điện và cơ sở hạ tầng thủy lợi. Ở một số khu vực khác, các vấn đề xói mòn đất do phá rừng dẫn đến các vấn đề canh tác và mất điện.
2.2. Ảnh hưởng lớn đa dạng động vật
Việc phá rừng làm mất đi môi trường sống cho động vật hoang dã, nhiều loài động vật rơi vào tuyệt chủng vì không có nơi để sinh sống và phát triển.
Bên cạnh đó việc phá rừng, đốt rừng cũng làm chết số lượng lớn những loài động vật. Tiêu biểu như vụ cháy rừng ở Úc làm chết hàng loạt loài động vật. Từ đó làm giảm đa dạng sinh học, tuyệt chủng các giống loài quý hiếm, mất cân bằng hệ sinh thái.
2.3. Gây ra thiên tai, lũ lụt
Diện tích rừng phòng hộ, rừng đầu nguồn bị chặt phá gây mất khả năng điều tiết nước ở thượng nguồn khi xảy ra mưa lớn. Đây chính là nguyên nhân khiến mưa lũ, lũ lụt… nghiêm trọng hơn. Rừng đầu nguồn bị chặt phá cũng khiến cho cường độ của nước dâng lên cao hơn, lũ đi nhanh hơn.
Việc phá rừng gây ra sự suy giảm thảm thực vật ở lưu vực; khả năng cản trở dòng chảy khi mưa lũ giảm, khiến tốc độ di chuyển của mưa lũ nhanh hơn. Bên cạnh đó, còn vấn nạn phá rừng đầu nguồn để khai thác gỗ, phát triển nông nghiệp, thủy điện…
Rừng phòng hộ, đầu nguồn tại các tỉnh thành tại miền Trung đang bị san bằng để làm thủy điện. Đây là một trong những khó khăn khiến cho việc điều tiết nước ở khu vực thượng nguồn bị ảnh hưởng khi mưa lớn.
2.4 Làm biến đổi khí hậu
Một trong những ảnh hưởng đến chúng ta nhiều nhất là nó làm tăng hiệu ứng nhà kính, vì không có quá nhiều cây xanh có thể hấp thụ khí CO2 thải ra và do đó làm giảm lượng khí trong khí quyển.
Việc biến đổi khí hậu gây ra rất nhiều hậu quả khó lường cho trái đất. Khí hậu thất thường khó phát triển nông nghiệp, băng tang nhanh, dịch bệnh tăng cao….
3. Các biện pháp ngăn chặn nạn phá rừng
Nhà nước cần cung cấp chi phí trồng rừng để người dân có trách nhiệm tham gia bảo vệ, phát triển rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng. Nơi nào để xảy ra cháy rừng thì giảm trừ tiền hỗ trợ, khi đó người dân sẽ tự giác tham gia vào công cuộc phòng chống phá rừng.
Nâng cao nghiệp vụ của cơ quan chức năng bảo vệ rừng như kiểm lâm, cán bộ biên phòng,….
Mở rộng quỹ đất trồng rừng, không để quỹ đất ở, đất kinh tế lấn chiếm đất rừng, đặt biệt là rừng phòng hộ.
Tuyên truyền cho từng người dân biết tác hại của việc phá rừng.
Phổ biến pháp luật về tội phá rừng và các hành vi xử phạt thích đáng.
Tuyên truyền cho từng người dân biết tác hại của vấn nạn phá rừng.
Ngoài những biện pháp tuyên truyền thì nhà nước còn sử dụng các biện pháp trừng phạt theo quy định của pháp luật. Việc phá rừng còn có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.