Tội bức tử và hình phạt đối với người phạm tội
Tội bức tử là hành vi đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình gây ức chế về tâm lý đối với nạn nhân, làm cho nạn nhân bị khủng hoảng tinh thần, bị tuyệt vọng không còn niềm tin vào cuộc sống và họ có hành động kết liễu cuộc sống của chính mình.
Theo quy định tại Điều 130 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội bức tử như sau:
“1. Người nào đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình làm người đó tự sát, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
a) Đối với 02 người trở lên;
b) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai.”
Các yếu tố cấu thành tội bức tử
Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm này có những dấu hiệu:
Về hành vi: Người phạm tội bức tử có một trong những hành vi dưới đây:
- Có hành vi đối xử tàn ác đối với người lệ thuộc mình như thường xuyên đánh đập, bắt nhịn ăn, giam cầm, bắt lao động nặng nhọc và không cho ăn uống… làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể chất nhưng chưa đến mức gây thương tích hoặc gây tổn hại đáng kể cho sức khỏe của nạn nhân;
- Thường xuyên ức hiếp người lệ thuộc mình như việc xử sự không công bằng, xâm phạm đến các quyền, lợi ích hợp pháp của nạn nhân…hành vi này thường kéo dài và lặp đi lặp lại;
- Ngược đãi người lệ thuộc mình là đối xử tồi tệ như cho mặc rách rưới, cho ở những nơi tăm tối, bẩn thỉu, cho ăn cơm thừa, canh cặn… một cách thường xuyên trong khi có đầy đủ các điều kiện tốt;
- Làm nhục người bị lệ thuộc: được hiểu là hành vi xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của nạn nhân như chửi bới thậm tệ, bôi nhọ danh dự, nhạo báng, miệt thị, lột truồng hoặc những hành vi bỉ ổi khác.
Về hậu quả: Các hành vi nêu trên dẫn đến hậu quả là nạn nhân (tức người bị đối xử tàn ác, thường xuyên bị ức hiếp, bị ngược đãi hoặc bị làm nhục) tự làm chấm dứt cuộc sống của chính mình.
Khách thể: Ngoài việc xâm phạm đến sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của nạn nhân, hành vi nêu trên còn (gián tiếp) xâm phạm đến tính mạng của người khác.
Mặt chủ quan: Người phạm tội đã thực hiện tội phạm này với lỗi vô ý hoặc cố ý gián tiếp.
Chủ thể: Chủ thể là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự. Ngoài ra chủ thể này còn là người mà nạn nhân có mối quan hệ lệ thuộc nhất định về kinh tế, công việc…
Mức hình phạt đối với tội bức tử này được chia thành hai khung, cụ thể như sau:
- Phạt tù từ hai năm đến bảy năm (Khoản 1) được áp dụng đối với trường hợp phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này nêu ở mặt khách quan.
- Mức phạt tù từ năm năm đến mười hai năm (Khoản 2) được áp dụng đối với các trường hợp sau: nạn nhân từ 02 người trở lên; nạn nhân là người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai.