Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là gì?

Giải thích pháp luật Trần Hà 16/12/2024

Tăng giảm cỡ chữ: A^- A⁺

Mục lục

Trong thời đại công nghệ số phát triển như hiện nay, sở hữu trí tuệ đã trở thành tài sản vô cùng quý giá của cá nhân và tổ chức. Tuy nhiên, bên cạnh đó, các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng ngày càng trở nên phổ biến. Vậy, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là gì? Tại sao chúng ta cần quan tâm đến vấn đề này?

1. Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là gì?

Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là hành vi sử dụng trái phép các sản phẩm của trí tuệ như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, bản quyền tác giả… mà không được sự cho phép của chủ sở hữu. Nói cách khác, đây là hành vi xâm phạm quyền độc quyền của một cá nhân hoặc tổ chức đối với sản phẩm trí tuệ mà họ đã tạo ra. Quyền sở hữu trí tuệ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc khuyến khích sáng tạo, đổi mới và phát triển kinh tế. Khi quyền sở hữu trí tuệ bị xâm phạm, nó không chỉ gây thiệt hại cho người sáng tạo mà còn làm giảm động lực sáng tạo của xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển của các ngành công nghiệp và nền kinh tế nói chung.

Có nhiều hình thức xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, trong đó phổ biến nhất là:

Giả mạo nhãn hiệu: Sử dụng nhãn hiệu giống hoặc gần giống với nhãn hiệu đã được đăng ký của người khác để trục lợi.
Sao chép trái phép: Sao chép tác phẩm văn học, nghệ thuật, phần mềm, thiết kế mà không được sự cho phép của tác giả hoặc chủ sở hữu.
Sản xuất, buôn bán hàng giả: Sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng.
Vi phạm bản quyền: Sử dụng trái phép tác phẩm âm nhạc, phim ảnh, hình ảnh mà không có giấy phép.

Việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm:

Thiệt hại kinh tế: Người sáng tạo bị mất doanh thu, giảm lợi nhuận.
Mất uy tín: Thương hiệu bị làm giả, mất uy tín trên thị trường.
Ảnh hưởng đến cạnh tranh: Hàng giả, hàng nhái làm giảm tính cạnh tranh của các sản phẩm chính hãng.
Gây rối loạn thị trường: Hàng giả, hàng nhái làm giảm chất lượng sản phẩm, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

Tại Việt Nam, quyền sở hữu trí tuệ được bảo vệ bởi Luật Sở hữu trí tuệ và các văn bản pháp luật liên quan. Khi phát hiện hành vi xâm phạm, chủ sở hữu có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý. Tùy vào từng mức độ và hậu quả xảy ra của hành vi, sẽ áp dụng hình thức xử lý thích đáng. Các hình thức xử lý bao gồm:

Xử phạt hành chính;
Xử lý hình sự;
Bồi thường thiệt hại.

Việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ không chỉ là trách nhiệm của nhà nước và cơ quan chức năng mà còn cần sự chung tay của cộng đồng. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, không mua bán, sử dụng hàng giả, hàng nhái. Đồng thời, chúng ta cần tích cực tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.

Xem thêm: Vi phạm quyền sở hữu công nghiệp là gì? Hình thức xử phạt như thế nào?

2. Căn cứ xác định hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

2.1. Quy định pháp luật về quyền tác giả

Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2022, quyền tác giả là quyền của tổ chức; cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Do đó, các cá nhân, tổ chức khai thác quyền tác giả mà không xin phép, không trả thù lao, làm ảnh hưởng đến đối tượng của quyền tác giả là hành vi vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.

Theo khoản 1 Điều 3 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2022, đối tượng quyền tác giả bao gồm:

– Tác phẩm văn học;

– Nghệ thuật;

– Khoa học;

– Đối tượng quyền liên quan đến quyền tác giả bao gồm:

+ Cuộc biểu diễn;

+ Bản ghi âm;

+ Ghi hình;

+ Chương trình phát sóng;

+ Tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.

Về căn cứ để xác định yếu tố xâm phạm quyền tác giả là phạm vi bảo hộ quyền tác giả được xác định theo hình thức thể hiện bản gốc tác phẩm; được xác định theo nhân vật, hình tượng, cách thể hiện tính cách nhân vật, hình tượng, tình tiết của tác phẩm gốc trong trường hợp xác định yếu tố xâm phạm đối với tác phẩm phái sinh.

Theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 105/2006/NĐ-CP, yếu tố xâm phạm quyền tác giả có thể thuộc một trong các dạng sau:

– Bản sao tác phẩm được tạo ra một cách trái phép;

– Tác phẩm phái sinh được tạo ra một cách trái phép;

– Tác phẩm giả mạo tên, chữ ký của tác giả, mạo danh hoặc chiếm đoạt quyền tác giả;

– Phần tác phẩm bị trích đoạn, sao chép, lắp ghép trái phép;

– Sản phẩm có gắn thiết bị kỹ thuật bảo vệ quyền tác giả bị vô hiệu hóa trái phép.

Căn cứ xác định hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

2.2. Quyền tác giả phát sinh khi nào?

Theo khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2022, quy định về thời điểm phát sinh quyền tác giả như sau:

Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Theo đó, quyền tác giả được phát sinh kể từ thời điểm tác phẩm được sáng tạo ra mà không phụ thuộc vào việc tác phẩm đã được công bố và được đăng ký ở cơ quan có thẩm quyền hay chưa.

Qua đó, có thể thấy quyền tác giả vẫn được bảo hộ mà không cần phải đăng ký tác phẩm với Cục Bản quyền tác giả. Tuy nhiên, trường hợp không đăng ký quyền tác giả, khi xảy ra tranh chấp tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả phải có nghĩa vụ chứng minh tác phẩm của mình được tạo ra trước.

Các trường hợp xác lập quyền sở hữu

3. Văn phòng luật sư tố tụng

Chúng tôi hiểu rằng việc quyền sở hữu trí tuệ của bạn bị xâm phạm không chỉ gây ra thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín và sự phát triển của doanh nghiệp. Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn và giải quyết các vụ việc liên quan đến sở hữu trí tuệ, chúng tôi cam kết đồng hành cùng bạn, tìm ra giải pháp tối ưu nhất để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn.

Đội ngũ luật sư của chúng tôi có kiến thức chuyên sâu về luật sở hữu trí tuệ, luật dân sự và các quy định pháp luật liên quan. Chúng tôi đã thành công trong việc đại diện cho nhiều khách hàng trong các vụ kiện về xâm phạm bản quyền, nhãn hiệu, sáng chế. Với kinh nghiệm phong phú, chúng tôi tự tin sẽ mang đến cho bạn dịch vụ pháp lý chất lượng, hiệu quả.

Chúng tôi cam kết sẽ nỗ lực hết mình để giúp bạn:

Đàm phán đối phương chấm dứt hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của bạn.
Giúp bạn đòi lại những tổn thất về kinh tế.
Khôi phục lại uy tín của sản phẩm, thương hiệu của bạn.
Ngăn chặn những hành vi tương tự xảy ra trong tương lai.

Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được hỗ trợ nhanh chóng nhé!