Bạo hành người cao tuổi có bị phạt tù không?

Theo dõi Luật Sư Tố Tụng trên

Xã hội ngày càng phát triển nhưng vấn nạn bạo hành người cao tuổi vẫn là một thực trạng đáng buồn. Ở độ tuổi cần bình yên nghỉ ngơi tuổi già, nhiều người cao tuổi phải chịu đựng những hành vi ngược đãi, bạo hành từ chính những người thân trong gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của họ. Vậy, hành vi bạo hành người cao tuổi có bị phạt tù không? Xem ngay bài viết dưới đây.

1. Tình trạng bạo hành người cao tuổi hiện nay.

Bạo hành người cao tuổi là một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện nay, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người cao tuổi, đồng thời vi phạm các quyền cơ bản của họ. Cụ thể theo thống kê:

• 50,3% hộ gia đình có người cao tuổi đã xảy ra bạo lực gia đình (BLGD).
• 3,0% người cao tuổi bị con cái đánh đập.
• 8,0% người cao tuổi bị con cái đe dọa, nhốt trong nhà.
• 15,0% người cao tuổi bị con cái bỏ rơi, không chăm sóc.
• 45,7% người già cho rằng họ thường bị con cái làm mất lòng dẫn tới buồn phiền.
• 3,9% người già thường xuyên bị con cái nhiếc móc.
• 10,7% người già bị con cái bỏ bê về kinh tế.

Bên cạnh bạo hành trong gia đình, người cao tuổi còn có thể bị bạo hành ở các cơ sở chăm sóc bệnh viện, viện dưỡng lão:

• Theo nghiên cứu, 1/6 người cao tuổi sống ở các cơ sở chăm sóc dài hạn bị lạm dụng.
• Tỷ lệ lạm dụng thể chất và tinh thần cao hơn đáng kể so với người cao tuổi sống trong cộng đồng.

1.1. Nguyên nhân của tình trạng bạo hành người cao tuổi

• Một số người lầm tưởng rằng bạo hành người cao tuổi là điều bình thường, là cách để kỷ luật hoặc thể hiện sự quan tâm.
• Khi gặp khó khăn về tài chính, sức khỏe hoặc tinh thần, một số người có thể trút giận lên người cao tuổi.
• Nhiều người không biết về quyền lợi của người cao tuổi và cách bảo vệ họ khỏi bị bạo hành.
• Sự cô lập, thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng khiến người cao tuổi dễ bị tổn thương hơn.

1.2. Hậu quả của bạo hành người cao tuổi

• Bạo hành có thể gây ra các chấn thương, tổn thương thể chất, thậm chí tử vong cho người cao tuổi.
• Bạo hành có thể khiến người cao tuổi bị trầm cảm, lo lắng, sợ hãi, mất niềm tin vào cuộc sống.
• Bạo hành có thể phá vỡ các mối quan hệ gia đình và khiến người cao tuổi cảm thấy cô đơn, lạc lõng.

2. Hành vi bạo hành người cao tuổi có bị phạt tù không?

Hiến pháp 2013 của Việt Nam đã khẳng định người cao tuổi là đối tượng được Nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc. Hành vi bạo hành người cao tuổi có thể bị phạt tù, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi mà người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 3 Luật Người cao tuổi năm 2009 quy định về quyền của người cao tuổi như sau: “a) Được bảo đảm các nhu cầu cơ bản về ăn, mặc, ở, đi lại, chăm sóc sức khỏe;”

2.1. Xử phạt hành chính

Ngoài ra theo quy định tại Khoản 2, khoản 3 Điều 18 Nghị định 144/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về bảo trợ, cứu trợ xã hội và bảo vệ, chăm sóc trẻ em quy định xử phạt hành vi vi phạm quy định về quyền và nghĩa vụ đối với người cao tuổi như sau:

“2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi bắt nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân; bắt sống ở nơi có môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc các hình thức đối xử tồi tệ khác với người cao tuổi.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc xin lỗi khi có yêu cầu đối với hành vi vi phạm tại Khoản 2 Điều này.”

2.2. Truy tố trách nhiệm hình sự

Điều 185 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình như sau:

“1. Người nào đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần;

b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

a) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu;

b) Đối với người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.”

Theo đó, hành vi bạo hành người cao tuổi tùy theo từng trường hợp cụ thể có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng – 10.000.000 đồng, buộc xin lỗi khi có yêu cầu hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 185 Bộ luật Hình sự.

3. Làm sao để tố cáo hành vi bạo hành người cao tuổi?

Chứng kiến cảnh những người thân yêu phải chịu đựng sự bạo hành, ai cũng sẽ cảm thấy phẫn nộ và xót xa. Tuy nhiên, thay vì im lặng hay hành động thiếu suy nghĩ, điều quan trọng là bạn cần bình tĩnh và chuẩn bị kỹ lưỡng để tố cáo hành vi bạo hành một cách hiệu quả. Dưới đây là một số bước bạn nên thực hiện:

3.1. Đảm bảo an toàn cho bản thân và người bị bạo hành

• Ưu tiên hàng đầu là bảo vệ bản thân và người bị bạo hành khỏi nguy hiểm. Nếu bạn cảm thấy không an toàn, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác hoặc cơ quan chức năng.
• Tránh đối đầu trực tiếp với người gây bạo hành.

3.2. Thu thập bằng chứng

• Ghi chép lại các thông tin về hành vi bạo hành: thời gian, địa điểm, hành vi cụ thể, những người có liên quan,…
• Thu thập các bằng chứng khác: ảnh, video, tin nhắn, hồ sơ y tế,… nếu có.
• Lưu lại các bằng chứng cẩn thận và đảm bảo tính bảo mật.

3.3. Tìm kiếm sự hỗ trợ

• Liên hệ với các đường dây nóng.
• Liên hệ với các tổ chức xã hội bảo vệ người cao tuổi: Họ sẽ cung cấp cho bạn tư vấn pháp luật, hỗ trợ kết nối với các cơ quan chức năng và các dịch vụ hỗ trợ cần thiết khác.
• Tham khảo ý kiến luật sư: Nếu cần thiết, bạn có thể nhờ luật sư hỗ trợ tư vấn và đại diện cho bạn trong quá trình tố cáo.

3.4. Viết đơn tố cáo

• Sử dụng mẫu đơn tố cáo quy định hoặc viết đơn theo hướng dẫn của cơ quan chức năng.
• Nêu rõ hành vi bạo hành, thời gian, địa điểm xảy ra, bằng chứng (nếu có) và đề nghị xử lý người vi phạm.
• Ký tên và ghi rõ thông tin cá nhân của người tố cáo.

3.5. Nộp đơn tố cáo

• Nộp đơn tố cáo trực tiếp đến cơ quan công an địa phương hoặc Viện kiểm sát nhân dân.
• Có thể gửi đơn qua bưu điện hoặc qua mạng.

* Lưu ý:

• Bảo mật thông tin cá nhân của người bị bạo hành.
• Chuẩn bị tinh thần cho quá trình tố cáo.
• Kiên trì theo đuổi vụ việc đến cùng.

4. Văn phòng Luật sư tố tụng

Việc xử lý các hành vi bạo hành người cao tuổi thường gặp nhiều khó khăn do thiếu hiểu biết về pháp luật, bằng chứng không đầy đủ, thủ tục tố tụng phức tạp,… Do đó, lựa chọn văn phòng luật sư tố tụng để hỗ trợ pháp lý là giải pháp tối ưu giúp bạn bảo vệ quyền lợi của bản thân hoặc người thân bị bạo hành. Văn phòng luật sư Tố tụng với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành, luôn được Khách hàng tin tưởng lựa chọn vì:

• Luật sư có kiến thức chuyên sâu về luật tố tụng dân sự, hình sự, luật bảo vệ người cao tuổi,… am hiểu các quy định pháp luật liên quan đến hành vi bạo hành người cao tuổi, giúp tư vấn cho bạn về các giải pháp pháp lý phù hợp, giúp bạn chuẩn bị hồ sơ vụ án đầy đủ, chặt chẽ và bảo vệ quyền lợi của bạn.
• Luật sư có kinh nghiệm xử lý nhiều vụ việc liên quan đến bạo hành người cao tuổi, hiểu rõ quy trình tố tụng và các thủ tục hành chính cần thiết, có thể giúp bạn giải quyết vụ việc một cách nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm thời gian, chi phí.
• Luật sư có kỹ năng tranh tụng chuyên nghiệp, biết cách trình bày lập luận một cách logic, thuyết phục trước Tòa án và giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình tại phiên tòa.