Vai trò của luật sư trong tố tụng hình sự

Khi nhắc đến luật sư trong vụ án hình sự, mọi người đều biết họ là những người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của của bị can, bị cáo, giúp cho vụ án hình sự được giải quyết một cách khách quan, đúng người đúng tội, góp phần bảo vệ công lý. Vậy vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự là gì?

Trước đây, vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự nói riêng và trong hoạt động tố tụng nói chung ít được quan tâm, chú trọng, do đó, vai trò của luật sư cũng chưa được đánh giá cao trong quá trình tố tụng.

Tuy nhiên, cùng với quá trình hội nhập quốc tế, vai trò của luật sư ở nước ta ngày càng được nâng cao. Chính vì lẽ đó, trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã có nhiều điều khoản quy định tiến bộ làm nâng cao vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự. Cụ thể, theo quy định của BLTTHS thì luật sư có vai trò như sau:

• Đại diện cho bị can, bị cáo thực hiện việc bào chữa, đưa ra những bằng chứng, lý lẽ chứng minh nhằm gỡ tội hoặc làm giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
• Với vai trò là người bào chữa, luật sư có quyền có mặt khi cơ quan chức năng lấy lời khai của người bị bắt, bị tạm giữ, khi hỏi cung bị can và nếu người có thẩm quyền tiến hành lấy lời khai, hỏi cung đồng ý thì được hỏi người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can. Sau mỗi lần lấy lời khai, hỏi cung của người có thẩm quyền kết thúc thì luật sư có thể hỏi người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can.
• Với vai trò là người bào chữa, luật sư có quyền được Tòa án tạo điều kiện thực hiện đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của mình; tiến hành tranh tụng dân chủ, bình đẳng với kiểm sát viên và những người tham gia tố tụng khác trước Tòa án.
• Với vai trò là người bào chữa, luật sư đưa ra những lý lẽ, chứng cứ, đưa ra ý kiến khách quan của mình trong quá trình tranh luận tại Toà, và Hội đồng xét xử lắng nghe, đánh giá những ý kiến của luật sư cùng với ý kiến của các bên khác để đưa ra phán quyết.
• Với vai trò là người bào chữa, luật sư được nghiên cứu hồ sơ vụ án, được đọc, ghi chép và sao chụp những tài liệu có liên quan đến bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho thân chủ của mình;
• Với vai trò là người bào chữa, luật sư có thể khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền nếu các quyết định, hành vi đó gây bất lợi cho bị can, bị cáo.

Có thể khẳng định rằng, vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự được thể hiện rõ nét nhất thông qua việc tranh tụng tại phiên Tòa. Điều này không chỉ góp phần nâng cao vị trí của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự mà còn nâng cao vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng.