Cấu thành tội phạm trong luật hình sự mới nhất

Theo dõi Luật Sư Tố Tụng trên

Để kết luận một người có phạm tội hay không trước hết sẽ căn cứ vào các quy định của pháp luật hình sự. Mỗi quy định sẽ tương ứng với từng tội danh nhất định và được cấu thành từ các yếu tố khác nhau gọi chung là cấu thành tội phạm. Chủ thể chỉ bị xem là phạm tội khi thỏa mãn được các yếu tố trong cấu thành tội phạm mà mình phạm phải.

>> Xem thêm bài viết: Hành vi phạm tội được hiểu như thế nào?

Cấu thành tội phạm trong luật hình sự là gì?

Trong pháp luật hình sự thì cấu thành tội phạm được hiểu là tổng thể các dấu hiệu pháp lý đặc trưng của một tội phạm cụ thể được quy định trong Bộ luật hình sự. những dấu hiệu này phản ánh bản chất của tội phạm và có tác dụng phân biệt tội phạm này với tội phạm khác .

Một cấu thành tội phạm cơ bản sẽ có những đặc điểm cơ bản sau:

+ Cấu thành tội phạm phải có những dấu hiệu bắt buộc. Những dấu hiệu đó bao gồm: hành vi, lỗi, năng lực trách nhiệm hình sự, độ tuổi, chủ thể, khách thể, chủ quan, khách quan

+ Các dấu hiệu trong cấu tội phạm phải được Bộ luật hình sự quy định trong điều luật cụ thể

+ Được dùng để định tội cũng như phân biệt tội phạm này với tội phạm khác

Các yếu tố trong cấu thành tội phạm

Về cơ bản, một cấu thành tội phạm được quy định trong Bộ luật hình sự sẽ bao gồm các yếu tố sau:

Tính nguy hiểm cho xã hội

Đặc điểm cơ bản nhất cho tội phạm chính là tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội. Một hành vi bị xem là nguy hiểm là những hành vi đã gây ra hoặc đe dọa gây ra những thiệt hại cho những quan hệ xã hội được Luật hình sự bảo vệ. Đồng thời, hành vi đó phải là hành vi có tính chất và mức độ nguy hiểm đáng kể mới bị xem là tội phạm.

Việc xác định tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi đối với xã hội sẽ cần xem xét đến nhiều yếu tố có liên quan khác nhau. Những yếu tố này thường là nội dung hoặc những tình tiết có mối liên hệ đến hành vi. Cụ thể là:

– Tính chất của quan hệ xã hội được Luật hình sự bảo vệ

– Phương pháp, thủ đoạn, công cụ, phương tiện phạm tội

– Tính chất và mức độ thiệt hại

– Thái độ chủ quan

– Nhân thân người phạm tội

– Hoàn cảnh kinh tế, chính trị, xã hội

Tính có lỗi

Lỗi được hiểu là thái độ tâm lý chủ quan của con người đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội của mình cũng như hậu quả do hành vi đó gây ra. Lỗi được thể hiện dưới dạng có ý hoặc vô ý. Luật hình sự Việt Nam bắt buộc phải xem xét đến yếu tố lỗi khi truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tính trái pháp luật hình sự

Tội phạm là hành vi vi phạm pháp luật hình sự phải được quy định trong Bộ luật hình sự. Nhà nước chỉ có thể coi hành vi của một người hoặc một pháp nhân thương mại là tội phạm và trừng phạt người hoặc pháp nhân thương mại thực hiện hành vi đó nếu nó được quy định cụ thể.

Đặc điểm này có mối liên hệ biện chứng với tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội. Trong một cấu thành tội phạm thì tính trái pháp luật hình sự là dấu hiệu hình thức pháp lý của tội phạm. Ngược lại tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội lại là dấu hiệu nội dung của tội phạm.