Án phí và tạm ứng án phí sơ thẩm trong luật tố tụng dân sự
Mục lục
Trong tố tụng dân sự án phí là một quy định bắt buộc mà đương sự phải tuân thủ khi tham gia vào quan hệ tố tụng. Tùy vụ việc mà mức phí và mức tạm ứng khác nhau. Bài viết hôm nay chúng tôi xin cập nhật đến các bạn những vấn đề pháp lý xung quanh án phí và tạm ứng án phí sơ thẩm trong luật tố tụng dân sự.
1. Ai phải nộp án phí và tạm ứng án phí sơ thẩm trong tố tụng dân sự
Người khởi kiện vụ án hành chính, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án hành chính phải nộp tiền tạm ứng án phí hành chính sơ thẩm, trừ trường hợp không phải nộp tiền tạm ứng án phí hoặc được miễn nộp tiền tạm ứng án phí theo quy định của Nghị quyết này.
Người yêu cầu bồi thường thiệt hại trong vụ án hành chính không phải nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm.
Trường hợp vụ án bị tạm đình chỉ giải quyết thì nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm được quyết định khi vụ án được tiếp tục giải quyết.
Đương sự phải chịu án phí hành chính sơ thẩm nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ trường hợp được miễn nộp tiền án phí hoặc không phải chịu án phí hành chính sơ thẩm.

Những trường hợp miễn án phí, tạm ứng án phí:
- Người lao động kiện đòi những vấn đề liên quan đến lương, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thôi việc, BHXH, tiền bồi thường về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; Giải quyết những vấn đề bồi thường thiệt hại hoặc vì bị sa thải, chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật;
- Người yêu cầu cấp dưỡng, xác định cha mẹ cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự;
- Người khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính trong việc áp dụng hoặc thi hành biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn;
- Người yêu cầu bồi thường về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín; Trẻ em; cá nhân thuộc hộ nghèo, cận nghèo; người cao tuổi; người khuyết tật; người có công với cách mạng; đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; thân nhân liệt sĩ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ.

2. Mức án phí và tạm ứng án phí sơ thẩm trong tố tụng dân sự
2.1. Án phí và tạm ứng án phí trong vụ án không có giá ngạch
Theo khoản 3 Điều 24 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14, vụ án dân sự không có giá ngạch được hiểu là vụ án mà trong đó yêu cầu của đương sự không phải là một số tiền hoặc không thể xác định được giá trị bằng một số tiền cụ thể:
- Đối với tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động không có giá ngạch thì mức án phí phải nộp là 300.000 đồng, mức tạm ứng án phí là 300.000 đồng;
- Đối với tranh chấp về kinh doanh, thương mại không có giá ngạch thì mức án phí là: 3 triệu và mức tạm ứng cũng tương đương.
2.2. Án phí và tạm ứng án phí trong vụ án có giá ngạch
Tương tự như khái niệm vụ án không có giá ngạch thì trong vụ án có giá ngạch tức yêu cầu của đương sự là một số tiền hoặc tài sản có thể xác định bằng tiền.
2.2.1. Đối với tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình
- Từ 06 triệu đồng trở xuống án phí là 300.000 đồng;
- Từ trên 06 – 400 triệu đồng án phí là 20 triệu đồng + 4% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 400 triệu đồng;
- Từ trên 800 triệu đồng – 02 tỷ đồng thì án phí là 36 triệu đồng + 3% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 800 triệu đồng;
- Từ trên 02 – 04 tỷ đồng thì án phí là 72 triệu đồng + 2% của phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 02 tỷ đồng;
- Từ trên 04 tỷ đồng án phí là 112 triệu đồng + 0,1% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt 04 tỷ đồng.
Mức tạm ứng sẽ là Bằng 50% mức án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch mà Tòa án dự tính theo giá trị tài sản có tranh chấp do đương sự yêu cầu giải quyết nhưng tối thiểu không thấp hơn mức án phí sơ thẩm trong vụ án dân sự không có giá ngạch.
2.2.2. Đối với tranh chấp về kinh doanh, thương mại có giá ngạch
- Từ 60 triệu đồng trở xuống thì án phí sẽ là 3 triệu đồng;
- Từ trên 60 – 400 triệu đồng án phí là 5% của giá trị tranh chấp;
- Từ trên 400 – 800 triệu đồng án phí là 20 triệu đồng + 4% của phần giá trị tranh chấp vượt quá 400 triệu đồng;
- Từ trên 800 triệu đồng – 02 tỷ đồng án phí là 36 triệu đồng + 3% của phần giá trị tranh chấp vượt quá 800 triệu đồng;
- Từ trên 02 – 04 tỷ đồng án phí là 72 triệu đồng + 2% của phần giá trị tranh chấp vượt 02 tỷ đồng;
- Từ trên 04 tỷ đồng án phí là 112 triệu đồng + 0,1% của phần giá trị tranh chấp vượt 04 tỷ đồng;
Mức tạm ứng sẽ là Bằng 50% mức án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch mà Tòa án dự tính theo giá trị tài sản có tranh chấp do đương sự yêu cầu giải quyết nhưng tối thiểu không thấp hơn mức án phí sơ thẩm trong vụ án dân sự không có giá ngạch.
2.2.3. Đối với tranh chấp về lao động có giá ngạch
- Từ 06 triệu đồng trở xuống thì án phí là 300.000 đồng;
- Từ trên 06 – 400 triệu đồng thì án phí là 3% giá trị tranh chấp, nhưng không thấp hơn 300.000 đồng;
- Từ trên 400 triệu đồng – 02 tỷ đồng thì án phí là 12 triệu đồng + 2% của phần giá trị có tranh chấp vượt quá 400 triệu đồng;
- Từ trên 02 tỷ đồng án phí sẽ là 44 triệu đồng + 0,1% của phần giá trị có tranh chấp vượt 02 tỷ đồng.
Mức tạm ứng sẽ là Bằng 50% mức án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch mà Tòa án dự tính theo giá trị tài sản có tranh chấp do đương sự yêu cầu giải quyết nhưng tối thiểu không thấp hơn mức án phí trong vụ án dân sự không có giá ngạch.