Kinh doanh trái phép là gì?
Kinh doanh trái phép là hành vi bị pháp luật cấm. Đây là hoạt động kinh doanh không có đăng ký kinh doanh, kinh doanh không đúng với nội dung đã đăng ký hoặc kinh doanh không có giấy phép riêng trong trường hợp pháp luật quy định phải có giấy phép gây ảnh hưởng đến nền kinh tế.
Tội kinh doanh trái phép được quy định tại Điều 159 BLHS 1999:
“1. Người nào kinh doanh không có đăng ký kinh doanh, kinh doanh không đúng với nội dung đã đăng ký hoặc kinh doanh không có giấy phép riêng trong trường hợp pháp luật quy định phải có giấy phép thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm:
a) Đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 153, 154, 155, 156, 157, 158, 160, 161, 164, 193, 194, 195, 196, 230, 232, 233, 236 và 238 của Bộ luật này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm;
b) Hàng phạm pháp có giá trị từ một trăm triệu đồng đến dưới ba trăm triệu đồng.”
Hành vi kinh doanh trái phép được người phạm tội thực hiện bởi nhiều thủ đoạn khác nhau như: Kinh doanh không có đăng ký kinh doanh, kinh doanh không đúng với nội dung đã đăng ký hoặc kinh doanh không có giấy phép riêng trong trường hợp pháp luật quy định phải có giấy phép. Đối tượng tác động của tội kinh doanh trái phép là các sản phẩm, hàng hoá. Ngoài ra, các dịch vụ (nhà hàng, khách sạn, vũ trường, thể thao, văn hoá …) cũng có thể là đối tượng của tội phạm này.
Ví dụ: Ngày 28/3/2017, công ty A bắt đầu hoạt động sản xuất kinh doanh các loại rượu nhưng chưa được cấp giấy phép sản xuất, kinh doanh rượu đã bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính về hành vi này. Tuy nhiên, đến ngày 15/4/2017 khi cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra thì Công ty A vẫn chưa có giấy phép sản xuất, kinh doanh rượu. Hành vi của công ty A sẽ bị khởi tố theo tội kinh doanh trái phép ( Điều 159 BLHS 1999, sửa đổi bổ sung 2009)
Tội kinh doanh trái phép có khung hình phạt:
- Khung cơ bản: phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm
- Khung tăng nặng: phạt tù từ ba tháng đến hai năm
- Khung hình phạt bổ sung: phạt tiền từ ba triệu đồng đến dưới ba mươi triệu đồng.
Kinh doanh trái phép là loại tội phạm xâm phạm quyền quản lý của Nhà nước về hoạt động kinh doanh thương mại, áp dụng với bất cứ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự và có độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên. Hoạt động kinh doanh trái phép này làm rối loạn thị trường, gây tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng nên bãi bỏ quy định này để phù hợp với nguyên tắc đảm bảo quyền tự do kinh doanh trong Hiến pháp 2013, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế thị trường.